Mời sáu hòn đảo quây quần bên nhau giống như một hạm đội tiền tiêu canh giữ vùng biển, vùng trời Tổ quốc Mỗi hòn đảo một vẻ riêng, những ngọn núi mọc lên từ biển khơi, những bãi cát trắng mịn viền quanh, chói lòa ánh nắng.
Côn Đảo
Cách Vũng Tàu 97 hải lý, Côn Đảo sừng sững trấn giữ vùng biển Đông Nam của Tổ quốc với những thắng cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp cùng tiềm nàng giàu có của biển, của rừng. Nằm trên tọa độ 8o47'57" vĩ độ Bắc, 106o36' kinh độ Đông, tổng diện tích là 76.71 km2, quần đảo mang tên hòn đảo lớn nhất: đảo Côn Lôn với tên thường gọi là Côn Đảo.
Hơn một thế kỷ trước, Côn Đảo nổi tiếng là "địa ngục trần gian ở xứ Đông Dương, song những ai đã một lần đặt chân đến đều không sao quên được vẻ đẹp say mê lòng người, những cảnh sắc kỳ thú của biển trời, đồi núi, rừng cây, bờ bãi mà thiên nhiên ban tặng. Một rặng vông đỏ rực soi bóng trên bãi Đảm Trầu, một bầy Vích con bò lổm ngổm trên bãi cát trước thung lũng Hòn Cau, một đợi sóng trào sôi ập vào cửa Đầm Tre giữa mùa gió chướng đều có thể đưa con người đắm chìm vào thiên nhiên với những cảm giác hùng vĩ, mênh mang và sâu lắng. Mời sáu hòn đảo quây quần bên nhau giống như một hạm đội tiền tiêu canh giữ vùng biển, vùng trời Tổ quốc Mỗi hòn đảo một vẻ riêng, những ngọn núi mọc lên từ biển khơi, những bãi cát trắng mịn viền quanh, chói lòa ánh nắng.
Từ sau ngày hoàn toàn giải phóng, Côn Đảo đã trở thành khu di tích lịch sử lớn của đất nước. Cầu Tàu lịch sử được khởi công từ năm 1873, xây dựng trong hàng chục năm, sửa chữa và mở rộng nhiều lần, cho đến ngót một thế kỷ sau mới có dạng như ngày nay. Có người gọi Cầu Tàu bằng danh số 871;914;915 để tưởng nhớ số người đã chết trong lúc xây dựng Cầu Tàu. Những con số đó mang tính ước lệ và chưa nói được bao nhiêu về Cầu Tàu .
Ngôi nhà khách (Maisson de passager) được xây dựng từ cuối thế kỷ XIX, sau gọi là Công Quán, nơi dừng chân cho lữ khách đến thi hành công vụ tại đảo Nhạc sĩ kỳ tài của nước Pháp Camille Saint Saens đã lưu tại đây tròn một tháng, từ 20-3 đến 19-4-1895. Trong thời gian ấy, ông đã hoàn tất vở nhạc kịch nổi tiếng Brunehilda.
Đặt bia chủ quyền trên Hòn Anh
Dọc theo con đường ven biển cạnh Dinh Chúa đảo, có một dãy biệt thự xây cùng kiểu, trước đây dành cho các sĩ quan và công chức có hạng trên đảo Các biệt thự đang được cải tạo thành nơi nghỉ ngơi cho du khách. Không thật rộng, không thật cao, từ ngoài vịnh nhìn vào, dãy biệt thự như một đường viền duyên dáng của thị trấn Côn Đảo, được bao bọc ba bề bởi Núi Chúa và mũi Lò Vôi, mũi Cá Mập.
Phía sau dãy biệt thự mát mẻ ấy là trại giam tù. Có 8 trại giam lớn, mỗi trại rộng trên dưới 10.000m2 cùng nhiều trại phụ với các khu kỷ luật đủ loại: Xà Lim, Hầm Đá, Chuồng Bò, Chuồng Cọp Pháp, Chuồng Cọp Mỹ. Xa kia còn tồn tại khu kỷ luật kiểu Hầm Xay Lúa rùng rợn mà các Chuồng Cọp đã thay thế sau này.
Chi bộ cộng sản đầu tiên trong nhà tù Côn Đảo đã ra đời vào đầu năm 1932 tại Banh I, sau phát triển thành Đảo ủy Côn Đảo, lãnh đạo cuộc đấu tranh của tù nhân với sự đóng góp xuất sắc của các đồng chí Nguyễn Hới, Tôn Đức Thắng, Ngô Gia Tự, Trần Quang Tặng, Nguyễn Chí Diều, Lê Văn Lương, Phạm Hùng, Nguyễn Duy Trinh...
Nghĩa trang Hàng Dương - Hàng Keo được bảo tồn như một di tích lịch sử đặc biệt. Nghĩa trang Hàng Dương - Hàng Keo với hàng ngàn nấm mộ có tên và không tên là bằng chứng hùng hôn về tội ác của đế quốc, thực dân đối với dân tộc ta. Đó là nơi yên nghỉ của hàng ngàn người con ưu tú của dân tộc ta, đã đối mặt với kẻ thù giữa lao tù, xiềng xích, trong cuộc đấu tranh vì độc lập, tự do.
Từ thị trấn Côn Đảo, có 2 tuyến giao thông về 2 phía: Bến Đầm và Cỏ Ống. Tuyến đường từ thị trấn qua mũi Cá Mập ra Bến Đầm, về hướng Tây-nam được khai phá từ những năm đầu thế kỷ. Vịnh Bến Đàm nước sâu khuất gió, có thể che chở cho cả một hạm đội hải quân hoạt động trên vùng biển, và nhất là tiếp tế được cho Côn Đảo trong mùa gió chướng, khi tàu không thể cặp vào vịnh Côn Lôn.
Cỏ Ống là tên gọi của làng, một trong ba địa điểm sớm có người định cư, lập nghiệp. Cho đến bây giờ, ngoại phạm vi của sân bay, cảnh sắc ở thung lũng này còn nguyên sơ như tên gọi. Bởi thế, Cỏ Ống có sức hấp dẫn một cách đặc biệt. Chỉ bước qua đầu đường băng phía Tây vài chục thước thôi, du khách đã phải sững sờ trước vẻ đẹp hiếm có của bãi Đầm Trầu. Một bãi cát mịn trải dài như dải lụa vàng thắt ngang tấm thảm xanh, nửa vắt lên cánh rừng, nửa buông xõa trên mặt biển.
Từ sau ngày hoàn toàn giải phóng 1975, Côn Đảo là một đơn vị hành chính cấp tỉnh, sau trở thành một đơn vị bầu cử của thành phố Hồ Chí Minh, rồi một huyện thuộc tỉnh Hậu Giang; đến tháng 5-1979 là một quận của đặc khu Vũng Tàu-Côn Đảo; từ tháng 10-1991 đến nay là một huyện của tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu.
Tên gọi
Tên Côn Đảo có nguồn gốc Mã Lai từ chữ "Pulau Kundur" nghĩa là "Hòn Bí". Người Âu Châu phiên âm là "Poulo Condor". Sử Việt thì gọi là "Đảo Côn Lôn" có thể cũng từ "Kundur" mà ra.
Riêng tên tiếng Miên của đảo là "Koh Tralach".
Lịch sử
Côn Đảo nằm ở vị trí thuận lợi trên đường hàng hải nối liền Âu-Á, vì vậy Côn Đảo được người phương Tây biết đến rất sớm.
Năm 1294 đoàn thuyền của nhà thám hiểm người Ý Marco Polo, gồm 14 chiếc trên đường từ Trung Hoa về nước bị một cơn bão nhấn chìm mất 8 chiếc, số còn lại đã dạt vào trú tại Côn Đảo.
Từ thế kỷ 15-thế kỷ 16 có rất nhiều đoàn du hành của châu Âu ghé qua thăm Côn Đảo.
Cuối thế kỷ 17 và đầu thế kỷ 18 các nhà tư bản Anh, Pháp đã bắt đầu để ý đến các nước phương Đông. Nhiều lần các công ty của Anh, Pháp cho người tới Côn Đảo điều tra, dò xét tình hình mọi mặt với dụng ý xâm chiếm Côn Đảo.
Năm 1702, năm thứ 12 đời Chúa Nguyễn Phúc Chu, Công ty Đông-Ấn của Anh đổ quân lên Côn Đảo xây dựng pháo đài và cột cờ.
Sau 3 năm, ngày 3 tháng 2 năm 1705 xảy ra cuộc nổi dậy của người Mã Lai Macassar (lính đánh thuê của chính quyền Anh), đoàn quân Anh phải rời bỏ Côn Đảo.
Ngày 28 tháng 11 năm 1783, Pigneau de Béhaine (Bá Đa Lộc), trong chuyến đem hoàng tử Cảnh và vương ấn của Chúa Nguyễn Ánh về Pháp, tự đứng ra đại diện cho Nguyễn Ánh để ký với Bá tước De Mantmarin, đại diện cho vua Louis XVI của Pháp, Hiệp ước Versailles. Đó là văn kiện đầu tiên của nhà Nguyễn nhượng cho Pháp chủ quyền cửa biển Đà Nẵng và quần đảo Côn Lôn. Để đổi lại Pháp giúp Nguyễn Ánh 4 tàu chiến, 1200 lính, 200 pháo thủ, 250 người lính Phi để chống lại nhà Tây Sơn.
Ngày 1 tháng 9 năm 1858, Pháp tấn công Đà Nẵng chiếm đóng bán đảo Sơn Trà, chuẩn bị đánh Huế.
Tháng 4 năm 1861, Pháp đánh chiếm Định Tường. Chính trong thời gian này, Pháp khẩn cấp đặt vấn đề chiếm đóng Côn Đảo vì sợ Anh chiếm mất vị trí chiến lược quan trọng này.
10 giờ sáng ngày 28 tháng 11 năm 1861, Bonard (thủy sư đô đốc Pháp) hạ lệnh cho thông báo hạm Norzagaray đến xâm chiếm Côn Lôn.
Trung úy Hải quân Pháp Lespès Sebastien Nicolas Joachim lập biên bản: "Tuyên cáo chủ quyền" của Pháp tại Côn Đảo.
Ngày 14 tháng 1 năm 1862 chiếc tàu chở hàng (Nievre) chở một số nhân viên ra đảo, họ có nhiệm vụ tìm vị trí thuận lợi dựng tạm hải đăng Côn Đảo, nhằm chống chế nếu có nước nào phản kháng hành động tuyên bố chủ quyền.
Nhà tù
Ngày 1 tháng 2 năm 1862 Bonard ký quyết định thành lập nhà tù Côn Đảo, và từ đó biến Côn Lôn thành nơi giam giữ những người tù chính trị Việt Nam với hệ thống chuồng cọp nổi tiếng.
Quần đảo Côn Lôn trước khi thuộc Pháp, thuộc tỉnh Hà Tiên, sau đổi cho tỉnh Vĩnh Long quản lý.
Ngày 16 tháng 5 năm 1882 tổng thống Pháp Jules Grévy ký sắc lệnh công nhận quần đảo Côn Lôn là một quận của Nam Kỳ.
Tháng 9 năm 1954 chính quyền Ngô Đình Diệm tiếp tục chế độ nhà tù của Pháp và đổi tên quần đảo Côn Lôn thành hải đảo Côn Sơn.
Ngày 22 tháng 10 năm 1956, Ngô Đình Diệm ký sắc lệnh thành lập tỉnh Côn Sơn.
Ngày 24 tháng 4 năm 1965 Việt Nam Cộng hòa đổi tỉnh Côn Sơn thành cơ sở hành chính Côn Sơn, trực thuộc bộ Nội vụ và chức tỉnh trưởng được đổi thành Đặc phái viên hành chính.
Sau Hiệp định Paris, chính quyền Nguyễn Văn Thiệu lại đổi tên quần đảo này một lần nữa là Phú Hải. Các trại tù đều được ghép thêm chữ Phú. Giai đoạn này số tù nhân lên đến 8.000 người.
Với chế độ tàn bạo của nhà tù khoảng 20.000 người Việt Nam đã chết và được chôn cất tại Nghĩa trang Hàng Dương.
Côn Đảo hôm nay
Ngày 1 tháng 5 năm 1975 Côn Đảo được giải phóng
Tháng 5 năm 1975, Côn Đảo được gọi là tỉnh Côn Đảo
Tháng 1 năm 1977, trở thành huyện Côn Đảo thuộc tỉnh Hậu Giang
Tháng 5 năm 1979, trở thành quận Côn Đảo thuộc Đặc khu Vũng Tàu-Côn Đảo
Tháng 10 năm 1991 đến nay là huyện Côn Đảo, tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu.
Bộ máy hành chính và dân cư
Hiện nay Côn Đảo là một huyện có chính quyền một cấp, thông qua các cơ quan chức năng huyện, trực tiếp đến địa bàn dân cư, không có các cấp phụ thuộc như xã, phường hay thị trấn.
Dân số tính đến cuối năm 2003 là 4.466 người, thuộc 9 khu dân cư.
Người dân Côn Đảo luôn được đánh giá là hiền lành, chất phác và rất thân thiện.
Côn Đảo đã được phủ sóng điện thoại và chất lượng sử dụng rất tốt. Hiện có 3 mạng điện thoại di động phủ sóng là Vinaphone, Mobiphone và Viettel. Ngoài ra có mạng cố định không dây của Viettel. Cuối tháng 8/2007 Côn Đảo đã kết nối Internet tốc độ cao ASDL. Ngoài ra, Côn Đảo còn có đài phát thanh và truyền hình.
Thị trấn Côn Đảo
Nằm trên một thung lũng hình bán nguyệt ở tọa độ 106°36′10″ kinh độ Đông và 8°40′57″ vĩ độ Bắc. Cao độ trung bình khoảng 3 m so với mặt nước biển. Chiều dài từ 8 đến 10 km và chiều rộng từ 2 đến 3 km. Một mặt trông ra biển (Vịnh Đông Nam). Ba mặt còn lại vây quanh là núi, chính nơi đây tập trung toàn bộ đời sống kinh tế, chính trị, xã hội của cả quần đảo. Từ đất liền có những chuyến du lịch thường xuyên ra Côn Đảo. Thị trấn Côn Đảo nằm ở khoảng giữa của sân bay Cỏ Ống và cảng Bến Đầm. (Khoảng cách ước chừng khoảng 12 km). Thị trấn Côn Đảo là nơi tập trung dân cư, khu resort nghỉ dưỡng phục vụ du khách và các đơn vị hành chính của huyện Côn Đảo.
Du lịch
Côn Đảo là 1 trong 21 khu du lịch quốc gia Việt Nam.
Tới Côn Đảo, du khách có thể đi bằng tàu thủy hoặc đường không qua sân bay Cỏ Ống. Đi bằng tàu thủy hiện có 02 tàu khách Côn Đảo 9 và Côn Đảo 10 chở được khoảng 200 khách có giường nằm máy lạnh hoặc ghế ngồi. Tàu xuất phát từ Cảng Cát Lở vào lúc 5 giờ chiều, khoảng sáng hôm sau đến cảng Bến Đầm, từ cảng về thị trấn khoảng 15 km. Hành trình từ Côn Đảo tàu xuất phát từ Cảng Bến Đầm lúc 5 giờ chiều và rạng sáng hôm sau về cảng Cát Lở, Vũng Tàu. Lịch trình chạy tàu thường không cố định phụ thuộc vào thời tiết và lượng hành khách đăng ký.
Du khách sẽ được Cty du lịch đưa đón miễn phí từ khu resort đến Sân bay (khoảng gần 12 km).
Hàng tuần công ty bay dịch vụ Vasco có 7 chuyến bay tới Côn Đảo từ Thành phố Hồ Chí Minh sử dụng máy bay ATR72.
Nghĩa trang Hàng Dương
Được quy hoạch rộng 190.000 m2. Bao gồm khu A, khu B và khu C. Theo ước định có khoảng 20.000 tù nhân đã chết ở Côn Đảo, tuy nhiên không phải tất cả đã nằm ở Hàng Dương. Nghĩa địa tù này được lập đầu tiên ở Chuồng Bò sau đó chuyển lên Hàng Keo. Tính đến ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng (1975) nghĩa trang lịch sử này đã tròn 35 tuổi.
Khu A nghĩa trang, nơi có phần mộ của cụ Nguyễn An Ninh và đồng chí Lê Hồng Phong, là nơi chôn những ngôi mộ đầu tiên. Năm 1944 khu A đã chôn chật mộ nhà tù mở rộng nghĩa trang về phía Nam tức khu B hiện nay.
Hài cốt của lớp tù nhân trong kháng chiến chống Pháp (1945 - 1954) được chôn kế tiếp từ đồi cát chạy dài xuống phía Nam nơi có ngôi mộ của người nữ anh hùng Võ Thị Sáu. Hài cốt của lớp tù nhân chống Mỹ được chôn tiếp vào phần còn lại của khu B và chuyển sang khu C.
Rừng nguyên sinh Côn Đảo
Rừng nguyên sinh Côn Đảo là khu bảo tồn quốc gia rộng 6.043 ha trên 14 hòn đảo nằm trong quần đảo Côn Lôn ,được bao bọc đường hành lang biển rộng 4 km .Quần đảo bao gồm 3 hệ sinh thái : Rừng nhiệt đới quanh năm xanh tốt, Rừng đồi cát khô, Rừng đước và rừng sau đước.
Khu rừng có 100 loài chim và thú lưỡng cư thuộc 50 họ và 22 lớp: 18 loại động vật có vú; 62 loài chim; 19 loài bò sát; 6 loài ếch và 150 loại động vật thân mềm. Đông vật qúi có Soc đen, Soc da đỏ, Soc bay, khỉ vàng, đại bàng biển, trăn...
Hòn Trứng trong quần đảo là nơi trú ngụ của các loài chim biển với mật độ dày đặc có thể so sánh với sân chim ở miền Tây Nam Bộ. Trong biển có những bãi Hải Sâm lớn, nơi cư ngụ của các Heo. Những bãi biển của hòn Bảy Cạnh, hòn Tre Lớn là nơi sinh đẻ của Voọch và đồi mồi. Nhiều hang, vách đá của hòn Cau, hòn Tre Nhỏ, vịnh Đầm Tre ... là nơi trú ngụ của chim yến.
Khu rừng bảo tồn quốc gia Côn Đảo là bức tranh thu nhỏ, thiên nhiên rừng Việt Nam. Tại đây người ta đã bắt đầu phát hiện được những di tích lịch sử văn hoá cổ. Tương lai Côn Đảo đáng được nghiên cứu hoạch định để Côn Đảo có thể trở thành một trong những trung tâm du lịch thiên nhiên hấp dẫn nhất vùng Đông Nam á .
Cầu Tàu
Cầu Tàu được khởi công xây dựng vào văn 1873,với chiều dài là 107m, từ mép lộ trước cổng dinh Chúa Đảo lao thẳng ra vịnh Côn Sơn. Dấu ấn sâu lắng nhất đọng lại di tích lịch sử này. Trong hơn một thế kỷ qua chọn là những phiến đá ngổn ngang, sắp lớp. Những tảng đá đó đã đè nát bao nhiêu thân tù khi họ đưa nó từ núi Chùa về đây. Cái thời đau thương ấy như vẫn còn âm vang trong từng phiến đá và có câu trường hận của tù nhân : "Côn Lôn ơi, viên đá mạng người....".
Cầu Tàu đã từng rợp bóng cờ đỏ sao vàng những ngày Cách Mạng Tháng Tám(1945) thành công ở Côn Đảo. Trên 2000 tù nhân đã trở về tiếp tục cuộc kháng chiến chống Pháp. Một số người đã trở thành những đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước. Ngày 4/5/1975 trên chuyến tàu đầu tiên ra giải phóng Côn Đảo 500 bức ảnh Bác Hồ được in lụa đã được chuyển tới Cầu Tàu để về đất liền, chấm dứt hơn một thế kỷ "địa ngục trần gian " nơi Côn Đảo.
HOTLINE: 0966 99 44 22 - 0982 99 77 22
.jpg)